Sommige mensen lezen zich zo goed in dat ze opmerken dat we in bepaalde gevallen een systeem adviseren waarbij de omvormer die wij kiezen ‘te klein’ is voor het vermogen van de zonnepanelen op het dak. Die mensen vragen om verduidelijking. Volkomen terecht, want dat is een hele logische vraag als je niet weet wat de voordelen zijn van een kleine omvormer. Wil je weten waarom wij voor een bepaalde omvormer kiezen? Lees dan vooral verder.
Wat doet een omvormer?
Laten we bij het begin beginnen. Zodra er genoeg zonlicht op de zonnepanelen schijnt, wordt dit omgezet in elektriciteit in de vorm van gelijkstroom. Elektrische apparaten werken op wisselstroom. Dit komt uit onze stopcontacten, die aangesloten zijn op het stroomnet. Om de stroom te kunnen gebruiken uit zonnepanelen dient de gelijkstroom eerst omgezet te worden in wisselstroom. Het ‘omvormen’ van de stroom – je raadt het al – dat doet de omvormer.
Een omvormer kiezen
Er zijn tal van opties als het gaat om een omvormer. Voor nu laten we aspecten als merk, schaduw, garantie en extra veiligheidsfuncties even buiten beschouwing. Voor het beantwoorden van de vraag waar het om gaat, kijken we naar twee dingen.
- Aansluiting in de meterkast
- Vermogen van de zonnepanelen
1. Aansluiting in de meterkast
Een belangrijk aspect bij de keuze voor een omvormer is de aansluiting ervan op de meterkast. In Nederlandse meterkasten zien we vaak een hoofdaansluiting met 1 fase van 25A of van 35A of een 3 fase met 3x 25A. Niet alle omvormers mag je zomaar aansluiten op de meterkast. Op een 1-fase aansluiting van 25A bijvoorbeeld, mag je, om selectief te blijven aan de hoofdaansluiting, maar maximaal 16A worden terug geleverd aan het net. Dat betekent dat de omvormer een maximale AC-stroom mag leveren van 16A (conform NEN1010). Als je 390 Wattpiek zonnepanelen als uitgangspunt neemt, komt dit neer op een systeem van ongeveer 14 zonnepanelen.
Overzicht maximale aansluitwaarden 1-fase en 3-fase omvormers:
| Hoofdaansluiting in meterkast | Maximale groepzekering | Grootte van het zonnestroomsysteem |
| 1x 25A | 16A | 11-12 zonnepanelen |
| 1x 35A | 25A | 17-18 zonnepanelen |
| 3x 25A | 3x 16A | 37 zonnepanelen |
Aansluiting verzwaren
Heb je plek voor meer dan 14 zonnepanelen, maar heb je een aansluiting van 25A? Dan kun je de hoofdaansluiting natuurlijk laten verzwaren naar 1x35A of 3x25A, dit regel je via de netbeheerder. In Nederland is het zo dat er maximaal 5.000 watt op 1 fase ingevoerd mag worden. Een omvormer met een output van 5.000 watt is dus het maximale op 1 fase. Op een 3 fase omvormer kun je nog veel meer panelen aansluiten, hiervoor zijn vaak wel aanpassingen in de meterkast noodzakelijk. Zo kun je een groter systeem laten installeren en dus meer zonne-energie opwekken.
2. Vermogen van de zonnepanelen
Welke omvormer je kiest, moet afgestemd zijn op het vermogen van je systeem. Het maximale vermogen van zonnepanelen wordt gemeten onder de ideale omstandigheden (paneeltemperatuur van 25 graden Celcius en een loodrechte instraling) en uitgedrukt in Wattpiek. Je kunt een omvormer precies afstemmen op het vermogen van de zonnepanelen, maar ook overdimensioneren.
Omvormer kiezen
Kies je een omvormer die groot genoeg is om het maximale vermogen van de zonnepanelen aan te kunnen? Dan is het voordeel daarvan dat je bij ideale omstandigheden alle zonne-energie opwekt die de zonnepanelen op dat moment produceren. Jouw systeem zal dan niet aftoppen en volgt de blauwe lijn in de grafiek. Het nadeel is dat het systeem een hogere opstartspanning nodig heeft en je dus minder opwekt wanneer er minder licht op de zonnepanelen valt. Uiteindelijk is de opwek van de rode lijn door het jaar heen genomen groter dan die van de blauwe lijn. Aangezien de oppervlakte onder de rode lijn groter is dan onder de blauwe lijn.
De voordelen van een kleinere omvormer
Bij Solease kiezen we regelmatig voor een kleinere omvormer. Met andere woorden: om de omvormer te ‘overdimensioneren’ waardoor het totale maximale vermogen van de zonnepanelen (Wp) hoger is dan het maximale vermogen (output) van de omvormer (AC vermogen in W).
Waarom kiezen we hiervoor?
Het moment dat je systeem optimale productie draait, zal in Nederland namelijk nauwelijks voorkomen. Hooguit is dit een enkele dag in het voorjaar (april/mei) en/of een dag in het najaar (september/oktober). In de zomer zal optimale productie niet voorkomen, omdat het dan te warm is voor de zonnepanelen om optimaal te presteren.
Wij kijken naar de gemiddelde weersomstandigheden in Nederland en welke instraling en temperaturen het meeste voorkomen. Wat het meeste voorkomt willen we optimaal benutten. Vandaar dat we meestal kiezen voor ongeveer 20% overdimensionering. Oftewel: de omvormer kan 80% van de maximum capaciteit van de zonnepanelen aan. Alles daarboven gaat verloren. Wat zijn de voordelen hiervan?
Voordeel 1: omvormer start sneller op
Het voordeel van een kleinere omvormer is dat hij eerder opstart dan een zwaardere omvormer. Alleen zal een kleinere omvormer eerder aftoppen. Dat aftoppen gebeurt vrijwel nooit. Het eerder opstarten gebeurt dagelijks, dus daar pak je een voordeel. Op die manier zitten we vaker op de ”sweetspot”, waardoor je over een heel jaar meer opbrengst hebt.
Voordeel 2: efficiënter opwekken
Door te kiezen voor een kleinere omvormer wordt er beter gebruik gemaakt van de efficiency curve van de omvormer. Dit wil zeggen dat omvormers beter werken wanneer ze rondom hun maximum moeten werken. Bij een kleinere omvormer wordt dit maximum eerder bereikt, waardoor je dus efficiënter gaat opwekken.
Voordeel 3: goedkopere keuze
Een omvormer met minder vermogen valt ook in een lagere prijscategorie. Door te overdimensioneren ga je efficiënter opwekken. Een kleinere omvormer topt eerder af, maar zoals hierboven beschreven gebeurt dat vrijwel nooit. Je hebt dan dus helemaal geen (zwaardere) omvormer met maximaal vermogen nodig en daardoor ben je goedkoper uit.
Zeker van onze keuze
We hebben duizenden zonnestroomsystemen draaien in heel Nederland. Uit de monitoring ervan kunnen we concluderen dat onze keuze de juiste keuze is, aangezien onze systemen meestal meer opwekken dan wij in onze offerte hebben vermeld. Mocht de opbrengst lager uitvallen dan vermeld, dan gaan we uiteraard kijken hoe we dit kunnen oplossen.
